De term agro-ecologie is een samenvoeging van ‘agro’ (landbouw) en ‘ecologie’ (natuurlijke balans). Agro-ecologie beschrijft een systeem waar men voedsel produceert in samenwerking met de natuur. De principes die we terugvinden in de ecologie passen we toe in de landbouw. Daarbij respecteren we de draagkracht van de natuur. Het systeem is in wezen dus milieuvriendelijk. Er is plek voor een verscheidenheid aan elementen in dit landbouwsysteem. De diversiteit geeft veerkracht op elk vlak. Vooral de interacties tussen de verschillende elementen zijn belangrijk (zie figuur 1).
Bij een agro-ecologische werkwijze wordt de biodiversiteit gestimuleerd en benut. Dit gebeurt bijvoorbeeld door gebruik te maken van de natuurlijke vijanden van plaaginsecten. De bodem heeft hierbij een belangrijke positie en wordt met zorg behandeld. Dit betekent onder andere dat bemesting en begrazing plaatsvinden binnen de grenzen van wat de bodem aankan. Meerjarige gewassen en bomen hebben een belangrijke plaats in dit systeem. Ook vindt er recycling plaats van natuurlijke hulpbronnen en voedingsstoffen. Voorbeelden van agro-ecologische landbouw zijn voedselbossen, regeneratieve (holistische) begrazing, agroforestry, silvopasture, no dig tuinderij, en verschillende integraties zoals kippen – tuinderij, kippen – fruitteelt, varkens – bomen, varkens – akker-/tuinderij, koeien – bomen, schapen – fruitteelt.
Een goed werkend agro-ecosysteem is veerkrachtig en in balans, en resulteert in een gezonde bodem en gezond voedsel voor de lokale consument. Andere veelgebruikte termen die gebruikt worden binnen de agro-ecologie zijn natuurinclusieve landbouw, regeneratieve landbouw, kringlooplandbouw en permacultuur. Agro-ecologische systemen zijn belangrijke vormen van toekomstbestendige landbouw. De Universiteit van Wageningen is dan ook volop bezig met onderzoek naar deze vorm van landbouw.
Vee vormt een belangrijke schakel in een vitaal agro-ecosysteem. Het vee vervult meerdere functies in het systeem, onder andere: (regeneratieve) begrazing, verhogen biodiversiteit, bodemverbetering, plaagbestrijding, en het verwerken van reststromen vanuit de teelten tot mest, eieren en vlees. Het soortspecifieke, natuurlijke gedrag van het vee staat hierin centraal. We spreken dan ook niet van een combinatie vee – gewassen, maar een integratie: er is sprake van een synergie, waar het hele systeem en de natuur wel bij vaart. Het verschil met een natuurlijk ecosysteem is dat we het agro-ecosysteem zelf inrichten met als extra doel het produceren van duurzaam voedsel.
Benieuwd wat agro-ecologie voor uw bedrijf kan betekenen? En hoe uw bedrijf kan profiteren van agro-ecologie? Neem vrijblijvend contact op via info@eva-vos.nl